14.10.07r.

Dorcia

Głowa- część mózgowa i twarzowa, mieszczą się w nij narządy zmysłów.

I Mięśnie głowy:
Wyrazowe (mimiczne)- odpowiadają za mimikę twarzy, odtwarzają stany psychiki, działają głównie na skórę twarzy i przyczepiają się do skóry przynajmniej końcem. Są cienkie, płaskie wszystkie unerwione przez nerw twarzowy ( VII )
Żwaczowe- wykonują ruchy żuchwy przyczepiają się z jednej strony do żuchwy z drugiej do czaszki.
Mięśnie pozostające w łączności z narządem wzroku, słuchu i początkowym odcinkiem przewodu pokarmowego (język).

Mięśnie wyrazowe:
Mięsnie sklepienia czaszki:
-potyliczno-czołowy (parzysty)składa się z brzuśca potylicznego i czołowego , które połączone są czepcem ścięgnistym wraz z mięśniem skroniowo-ciemieniowym tworzą mięśnie naczaszny.
-mięsień podłużny nosa
Mięśnie małżowiny usznej :
- Mięsień przedni
- Mięsień górny
- Mięsień tylni
Mięśnie otoczenia szpary powiekowej:
-mięsień okrężny oka wyróżniamy w nim część powiekową, oczodołową i nosową
-miesień marszczący brwi.
Mięśnie nozdrzy:
-mięsień nosowy
-mięsień obniżający przegrodę
-mięsień otoczenia szpary ust :mięśnie te ze względu na przebieg włókien dzielimy na okrężne i biegnące promienisto
-mięsień okrężny ust (leży w wardze górnej i dolnej)
-mięśnie przysieczne
-mięsień jamowy większy
-miesień śmiechowy
-mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydłacz nosa
-mięsień dźwigacz wargi górnej
-mięsień jamowy mniejszy
-mięsień dźwigacz konta ust
-mięsień policzkowy (trębaczy)
-mięsień obniżacz konta ust
-mięsień obniżacz wargi dolnej
-mięsień brudkowy

II Mięśnie żwaczowe:
-mięsień skroniowy-najsilniejszy odpowiedzialne
-mięsień żwacz za
-mięsień skrzydłowy boczny ruchy
-mięsień skrzydłowy przyśrodkowy żuchwy
Mięśnie żwaczowe unerwione są przez gałęzie nerwu żuchwowego.

Jama ustna początkowy odcinek przewodu pokarmowego ograniczony od przodu szparą ust ograniczoną wargą górna i dolną. Przejście jamy ustnej w jamę gardła stanowi cieśni gardzieli. Jamę ustną dzielimy na: przedsionek jamy ustnej i jamę ustną właściwą oddzielonych od siebie dwoma szeregami zębów.

Wargi łączą się ku bokom tworząc kąty ust. Na powierzchni twarzy obustronnie oddziela wargę od policzka bruzda nosowo-wargowa. U podstawy wargi dolnej biegnie bruzda brudkowo-wargowa od przegrody nosa w dół na wardze górnej przebiega rynienka podnosowa zakończona u dołu guzkiem wargi górnej. Powierzchnia wewnętrzna warg jest pokryta błoną śluzową przechodzącą na dziąsła. Czerwień wargowa to część pośrednia wargi stanowiąca przejście skóry wargi w błonę śluzową. Nabłonek wielowarstwowy płaski skóry nie ma tu warstwy zrogowaciałej i nie ma barwnika, brak włosów, brak gruczołów potowych natomiast istnieją w niej gruczoły łojowe chroniące przed wysychaniem. Czerwień jest obficie unaczyniona i krew prześwieca przez cienką warstwę nabłonka. Pod błoną śluzową warg występuje warstwa drobnych gruczołów ślinowych o charakterze surowiczo-śluzowym. Zwane są one gruczołami wargowymi. W miejscu przejścia błony śluzowej warg w dziąsła w płaszczyźnie pośrodkowej na wardze górnej i dolnej występuje fałd błony śluzowej zwany wędzidełkiem wargi górnej i dolnej.

Policzki budowa podobna jak budowa warg, od zew. :
-skóra (u mężczyzn owłosiona)
-tkanka tłuszczowa
-powięź policzkowo-gardłowa
-mięsień policzka
-warstwa gruczołów policzkowych
-błona śluzowa (najbardziej wew.)
Mięsień policzkowy jest przebity przez przewód ślinianki przyuszniej.

Dziąsła stanowią przedłużenie błony śluzowej jamy ustnej pokrywające wyrostki zębodołowe szczęki i żuchwy i obejmujące szyjki zębów. Dziąsła górne mają powierzchnię podniebienną, dziąsła dolne powierzchnie językową.

Zęby u dzieci 20 zębów (siekacze, kły, trzonowe), u dorosłych 32zęby (siekacze, kły, przedtrzonowce, trzonowce.) Zęby możemy podzielić na jednokorzeniowe i wielokorzeniowe.
Budowa anatomiczna: dzielimy na kore i korzeń, granica między nimi to szyjka zęba. Na powierzchni korony znajduje się szkliwo pod szkliwem zębina, głębiej komora korony. Powierzchnię korzenia pokrywa cement (kostniwo), głębiej leży zębina wewnątrz występuje kanał korzeniowy. W kanale tym jak i również w komorze zęba występuje tkanaka łączna, nerwy i naczynia krwionośne.

Podniebienie dzielimy na częśc przednią czyli podniebienie twarde (zawierające ząb kostny) i część tylną tzw. Podniebienie miękkie.

Język jest narządem mięśniowym, nie dochodzi w nim do zawału, pokryty błoną śluzową wypełniający przy zwartych łukach zębowych jamę ustną właściwą.
Rola: mowa, żucie i połykanie, narząd smaku. Język dzielimy na (od tyłu): nasade, trzon, koniuszek. Wyróżniamy w nim powierzchnię górną tzw. Grzbiet oraz powierzchnię dolną znacznie krótszą. Obie powierzchnie przechodzą w brzegi języka. Na powierzchni języka występują brodawki okolone a w nich kupki smakowe, brodawki nitkowate, stożkowate, grzybowate i liściaste. Mięśnie języka dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne czyli własne. Do zewnętrznych zaliczamy mięśnie przyczepiające się na kośccu a kończące się na języku. Mięśnie wewnętrzne zaczynają i kończą się na języku. Nerwem ruchowym mięśni języka jest nerw podjęzykowy XII nerwami czuciowymi są gałęzie nerwu V i IX. Duże gruczoły ślinowe: ślinianka przyusznica (prawa i lewa), podjęzykowa i podrzuchwowa. Małe gruczoły ślinowe: występują na wargach, policzkach, podniebieniu i języku.

Nos zewnętrzny nosem zewnętrznym nazywamy wystające ponad powierzchnie twarzy sklepienie jamy nosowej. Powierzchnie boczne nosa są kształtu trójkątnego, w części górnej jest szkielet kostny. Ściany boczne łączą się ze sobą ku przodowi i tworzą grzbiet nosa. Dolna część (prawa i lewa) jest wypukła, ruchoma i nosi nazwe skrzydełka nosa. Grzbiet nosa przechodzi ku górze w gałęzie gdzie występuje zagłębienie przechodzące w nasadę nosa. Częścią dolną nazywamy podstawe nosa przechodzącą w koniec nosa. Podstawa nosa ma kształt trójkąta, bocznie ograniczają ją skrzydła nosa natomiast część pośrodkową tworzy część błoniasta przegrody nosa->ograniczają nozdrza przednie prowadzące do jamy nosa, a w jamie nosa wyróżniamy: przedsionek wyścielony skórą, jamę nosa właściwą z nabłonkiem migawkowym.
Chrząstki nosa: wszystkie są parzyste prócz:
-chrząstka przegrody nosa:
*chrząstka nosa boczna
*chrząstka skrzydłowa większa
*chrząstki skrzydłowe mniejsze
*chrząstki trzeszczkowate
*chrząstka przylemieszowa
Jama nosa to początkowy odcinek przewodu oddechowegooraz miejsce zmysłu powonienia. Ku tyłowi jama nosowa łączy się z częścią nosową gardła. Przegroda nosa dzieli jamę na dwie części prawą i lewą. Błona śluzowa jamy nosowej posiada tkankę podśluzową w której występują liczne naczynia w postaci splotów. W błonie śluzowej występują gruczoły węchowe.

Zatoki przynosowe to przestrzenie wysłane błoną śluzową stanowiące dalszy ciąg błony śluzowej jamy nosowej i są wypełnione powietrzem.
Rola zatok: spełniają rolę jako rezonatory głosu oraz mają udział w utrzymaniu stałej temperatury w okolicy podstawy czaszki. Zatoki przynosowe:
-zatoka czołowa
-zatoka klinowa
-tzw. Komórki sitowe
-parzyste dwie największe zatoki szczękowe.

Układ trawienny rozpoczyna się jamą ustną komunikującą się ze światem zewnętrznym przez szparę ustną. Jama ustna przechodzi w cieśnin gardzieli-> gardło-> przełyk leży na szyi i wchodzi do otworu górnego klatki piersiowej przechodzi przez śródpiersie i dochodzi do przepony. Przepona dzieli przewód pokarmowy nad cześć nadprzeponową i podprzeponową dalej biegnie do jamy brzusznej i przełyk kończy się w żołądku. Przepona- ważny mięsień oddechowy.

Żołądek to rozszerzenie przewodu pokarmowego przechodzi on w jelita, najpierw jelito cienkie które dzielimy na trzy części:
-dwunastnica
-jelito czcze
-jelito kręte
Do dwunastnicy uchodzą przewody dużych gruczołów trawiennych wątroba i trzustka. W jelicie czczym i krętym następuje wchłanianie produktów trawienia te produkty przechodzą do krwi i rozprowadzane są po całym ciele. Z jelita cienkiego treść przechodzi do jelita grubego, które dzielimy na trzy odcinki:
-jelito ślepe
-okrężnica
-odbytnica
W jelicie grubym następuje wchłanianie wody i formowanie kału.

Układ oddechowy służy do pobierania tlenu z powietrza. Składa się z dróg oddechowych prowadzących powietrze do płuc, gdzie odbywa się wymiana gazów. Drogi oddechowe rozpoczynają się jamą nosową lezącą w części twarzowej czaszki. Do jamy nosowej prowadzą nozdrza zewnętrzne. W jamie nosowej powietrze ogrzewa się i oczyszcza z kurzu, który osiada na wilgotnej błonie śluzowej. Z jamy nosowej powietrze przechodzi przez nozdrza tylne do jamy gardła i w tym miejscu krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe, dalej powietrze przechodzi do krtani(również narząd głosu) z krtani do tchawicy. Tchawica w śródpiersiu dzieli się na dwa oskrzela główne wchodzące do wnęki płuca. Płuca leżą w jamie klatki piersiowej. Prawe płuco posiada 3 płaty natomiast lewe posiada 2 płaty. W klatce piersiowej mamy trzy jamy surowicze:
-jama osierdziowa w której mieści się serce
-2 jamy opłucnej otaczającej płuca. Jamy te wysłane są błonami surowiczymi.
W każdej jamie opłucnej wysłanej tzw. Opłucną ścienną leży płuco otoczone opłucną płucną.

Układ moczowy ma za zadanie wydalenie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii które są rozpuszczane w wodzie i tworzą mocz-> powstaje w nerkach. Nerki to parzysty narząd o bardzo skąplikowanej budowie, leżą na tylniej ścianie jamy brzusznej, dochodzą do nich duże tętnice nerkowe. We wnętrzu nerki te tętnice rozpadają się na drobne tętniczki tworząc kłębki nerkowe. Mocz spływa z kanalików nerki do przestrzeni nerkową leżącą we wnęce nerki, następnie z miedniczki poprzez moczowody mocz dostaje się do pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy leży w dolnej części jamy brzusznej ku tyłowi od spojenia łonowego. Zbudowany jest z mięśniówki tworzącej rozciągliwe ściany przez co powstaje zbiornik moczu. Mocz zostaje wydalony przez cewkę moczową.

Układ płciowy Narządy płciowe dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne. U mężczyzn jądra (wytwarzają plemniki), u kobiet jajniki (wytwarzają tzw. Jaja). Od jajników odchodzą jajowody uchodzące do narządu mięśniowego tzw. Macicy. Jądra leżą w tzw. Mosznie (worek skórny), na jądrach leżą najądrza przechodzące w nasieniowody. W okolicy pęcherza moczowego występują pęcherzyki nasienne łączące się również z nasieniowodami. Cewka moczowa męska jest kilkakrotnie dłuższa od żeńskiej i przechodzi przez gruczoł krokowy.